Nông nghiệp
bền vững
Trong
thập kỷ vừa qua, thuật ngữ “Nền nông nghiệp bền vững” đã trở thành câu nói của
nhiều người. Tuy nhiên, khái niệm “Nông nghiệp bền vững” được hiểu rất khác
nhau. Có người hiểu rất cao siêu, nhưng cũng có người hiểu rất thực
tế.
Theo
một định nghĩa sinh thái học về nông nghiệp bền vững của giáo sư Stephen R.
Gliessman tại ĐH UCSC thì nông nghiệp bền vững có nghĩa là “một hệ thống có liên
quan và tác động tới quá trình sản xuất lương thực thực phẩm, nuôi trồng làm cân
bằng tính ổn định của môi trường, tính phù hợp xã hội, và tính khả thi về kinh
tế giữa các nhân tố, cả về chiều rộng lẫn chiều dài (tức là nhiều đối tượng cùng
tham gia và nhiều thế hệ cùng tham gia)”. Rộng hơn nữa, hệ sinh thái nông nghiệp
phát triển bền vững là khi chúng ta duy trì được nền tảng tài nguyên thiên nhiên
trong đó, phụ thuộc rất ít vào những sản phẩm nhân tạo đưa từ bên ngoài hệ sinh
thái vào, quản lý dịch bệnh và sâu hại thông qua những cơ chế điều tiết nội bộ,
và hệ sinh thái đó cần được hồi phục sau những xáo trộn (thậm chí tổn thương)
gây ra bởi quá trình canh tác và thu hoạch.
Tựu
trung, ta có thể hiểu nôm na là: Nông nghiệp bền vững trước hết năng suất cây
trồng, vật nuôi trên cùng một mảnh đất phải ổn định và có xu hướng ngày càng
được nâng cao, hiệu quả kinh tế thu được cũng phải được nâng cao, nuôi sống được
nhiều người và mức thu nhập cũng ngày càng được cải thiện mà không làm hủy hoại
môi trường của tự nhiên và của cộng đồng. Một câu hỏi có lý đang được đặt ra cho
nhiều người là: Hoạt động nông nghiệp phụ thuộc chặt chẽ vào thiên nhiên (như
bảo, lụt, hạn hán, mưa đá, gió nóng...) làm mất mùa hàng loạt trong thời gian
rất ngắn, có khi chỉ xảy ra trong một vài giờ như lũ quét, mưa đá, lốc xoáy...
làm phá hoại môi trường và cuộc sống của con người rất nghiêm trọng thì làm sao
khống chế được để có nền nông nghiệp bền vững? Đúng vậy, tác hại của thiên nhiên
là khôn lường, ngay cả các nước phát triển cũng chịu chung nghịch cảnh như vậy,
huống gì là các nước chậm phát triển như chúng ta.
Nói
một cách đơn giản, nông nghiệp bền vững là một chuỗi sản xuất lương thực, thực
phẩm, cây trồng, vật nuôi trong đó người sản xuất sử dụng những kỹ thuật nông
nghiệp giúp bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng, đồng thời đối xử tốt với vật
nuôi. Nông nghiệp bền vững giúp chúng ta có nguồn thực phẩm tốt cho sức khỏe mà
không làm ảnh hưởng xấu đến những thế hệ sau này. Điều cốt lõi làm nên một nền
nông nghiệp bền vững là tìm được sự cân bằng giữa nhu cầu sản xuất lương thực
thực phẩm và việc bảo tồn hệ sinh thái môi trường. Đồng thời nông nghiệp bền
vững cũng thúc đẩy ổn định kinh tế cho nông dân, giúp người nông dân có chất
lượng cuộc sống tốt hơn. Bởi vì nông nghiệp luôn đóng vai trò quan trọng trong
nền kinh tế thế giới, khi mà có tới hơn 40% dân số thế giới làm việc trong ngành
này (FAOStat 2011), việc đảm bảo phát triển bền vững và an ninh lương thực luôn
là vấn đề cấp thiết đối với mọi quốc gia.
Ngay
ở những xứ lạnh như Châu Âu cũng đã bị đợt gió nóng tấn công, cây cối bị thiệt
hại, hàng ngàn người bị thiệt mạng. Thiên tai là khách quan, xảy ra ngoài ý muốn
và ngoài sự kiểm soát của con người. Nếu con người hiểu được quy luật của tự
nhiên, thì ta có thể vận dụng sáng tạo để phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại của
nó. Ví dụ, đã từ lâu, nhân dân miền Bắc đã biết đắp đê chống lụt, biết ngăn đập
để lấy nước tưới tiêu. Khi khoa học phát triển đã biết xây dựng các nhà máy thuỷ
điện vừa có điện cho sinh hoạt và sản xuất, vừa ngăn bớt lũ, lại có thêm nguồn
nước tưới vào những ngày khô hạn. Ở đồng bằng Sông Cửu Long, Nhà nước và nhân
dân cũng đang thực hiện kế hoạch ngăn lũ, khống chế lũ để cùng sống chung với
lũ. Đã có nhiều ý kiến cho rằng, tính bền vững của nông nghiệp do con người
quyết định, vì ta tin tưởng rằng “bàn tay ta làm nên tất cả, có sức người sỏi đá
cũng thành cơm”. Tuy vậy, đối phó với tự nhiên phải bằng trí tuệ, bằng kiến thức
khoa học. Con người chỉ trở thành sức mạnh khi được trang bị kiến thức khoa học
để làm chủ cuộc sống. Vì vậy cần phải biết nâng cao tri thức cộng đồng, tạo điều
kiện có công ăn việc làm chính đáng để họ không phá rừng, phá nương để cho lũ
lụt không trở nên dữ dội và ác liệt. Muốn có nền nông nghiệp bền vững phải có
kiến thức để sử dụng nguồn tài nguyên hợp lý. Ví dụ, phải biết đặt đúng giống
cây trồng, giống con vào đúng mảnh đất của mình. Đất mặn, trồng lúa không hiệu
quả bằng nuôi tôm, cá nước lợ, nước mặn. Đất phèn thì trồng sắn (mì), trồng mía,
trồng dứa hay khoai mỡ có hiệu quả hơn trồng bắp hay trồng lúa. Đất cát phải
trồng cây chịu hạn, có bộ rễ ăn sâu hơn là trồng rau màu cần có nhiều phân và
nhiều nước. Vùng cát biển, từ xưa không ai nghĩ đến sẽ có cách nào sử dụng
chúng, thế mà ngày nay đã có kỹ thuật nuôi tôm trên cát, năng suất tôm cao hơn
hàng chục lần so với nuôi tôm trong ao kiên cố. Đấy chính là nhờ có kiến thức
khoa học. Ta đang tham gia vào Khối mậu dịch tự do (AFTA), muốn cho sản phẩm
nông nghiệp của chúng ta được đối xử bình đẳng
Bạn không nên bỏ qua
bài:
>> Sống
khỏe nhờ làm
vườn
>> Phân
vi sinh EMZ-USA - phân bón công nghệ
Mỹ
>> Phân
hữu cơ Rapid Hydro - phân bón cá công nghệ
Mỹ
>> Nano
Bội thu 3D phòng và trị bệnh do Nấm,Vi khuẩn, Virus trên cây
trồng
- Hãy
like Facebook của
EMZ -USA để được cập nhật những bài viết mới nhất mỗi
ngày
0 nhận xét:
Đăng nhận xét